Grafieken: x,t en v,t.
Binnen de natuurkunde gebruiken wij grafieken (ook wel diagrammen) om verzamelde gegevens op een manier weer te geven die makkelijker is te lezen dan een grote tabel met cijfers. Deze grafieken gebruiken wetenschappers om verbanden te leggen, sporters om zichzelf te verbeteren, dokters om patiënten te monitoren, en nog vele andere beroepen hebben functies voor grafieken.
Leerdoelen
- De leerling kan de vijf type bewegingen onderscheiden en herkennen.
- De leerling kan een grafiek tekenen.
- De leerling kan de oppervlakte methode toepassen binnen het onderwerp snelheid.
- De leerling kan de raaklijn methode toepassen binnen het onderwerp snelheid.
Grafieken maken
De werking van grafieken zullen de meeste leerlingen leren bij wiskunde maar in onderstaande video kan je dit opnieuw even uitgelegd krijgen van het YouTubekanaal “WisWereld”
Bewegingsdiagrammen
Het onderwerp beweging maakt op 3 manieren gebruiken van grafieken:
De x,t-diagram waarbij we de verplaatsing van een voorwerp heeft afgelegd (x) vergelijken met de tijd die dit voorwerp er over doet (t).
De v,t-diagram, waarbij de verandering in snelheid van een voorwerp (v) vergeleken wordt met de tijd waarin dit gebeurt (t).
De a-t-diagram, waarbij de versnelling van een voorwerp (a) wordt vergeleken met de tijd waarin deze versnelling plaatsvindt (t).
In alle drie de situaties bekijken we dus de verandering van een variabele gedurende een bepaalde tijd.
Standaard bewegingsgrafieken
Binnen het onderwerp beweging spreken wij van vijf bewegingen die veel voor komen. Deze bewegingen behandelen wij in onderstaande tool:
Begrip hebben van deze bewegingen maakt het gemakkelijker om te begrijpen hoe de grafieken van deze bewegingen tot stand komen. In onderstaande tool ga je proberen aan de hand van de uitleg van de vorige tool de begrippen te koppelen aan de juiste grafieken.
“Bepaal met behulp van de grafiek”
Een zinnetje wat veel voorkomt in de natuurkunde is “bepaal met behulp van de grafiek…..”. Aan de hand van een grafiek kan je dingen bepalen op een manier die vele malen makkelijker is dan wanneer je dit wiskundig zou doen. Hierbij offer je echter wel een stukje nauwkeurigheid op. Dat is dan ook de reden dat dit vaak “bepaal” wordt genoemd in plaats van “bereken”.
De twee handelingen waar wij het over gaan hebben zijn de oppervlaktemethode en de raaklijn.
Oppervlaktemethode
De oppervlakte onder een grafiek geeft ons de uitkomst van de x-as keer de y-as. Wiskundig is dit een kloppende maar niet veelzeggende zin. Kijk daarom eens mee naar onderstaande tool:
Wanneer je verder gaat met natuurkunde en/of wiskunde zal je er achter komen dat het principe wat je bij de oppervlaktemethode leert te maken heeft met het integreren van formules. Daar krijg je op deze website echter niet mee te maken
De raaklijn
De raaklijn van een grafiek geeft ons de grote van Δy/Δx op een gezocht punt.
Je weet intussen dat snelheid (v) gelijk is aan Δx/Δt. Dus als ik een grafiek heb waar op de x-as mijn tijd staat en de y-as mijn afstand. Dan kan de raaklijn mij een snelheid geven op een gezocht punt.
Oefentoets
Contactformulier
Indien je vragen en/of opmerkingen hebt over (de inhoud van) deze pagina dan horen we dit graag van je via onderstaand contactformulier.